30/07/2024

Verrechtsing in Europa

Tijdens een recente reis in Italië viel me op hoeveel mooie, soms ontroerende monumenten en gedenktekens, groot en klein, er daar nog te vinden zijn die herinneren aan het verzet tijdens WO II of aan de slachtoffers van de holocaust. Op prominente en drukbezochte plaatsen, zoals in parken. Een enkele keer krijg je echt koude rillingen bij het aanschouwen ervan.

Het is opmerkelijk dat 80 jaar na het einde van die oorlog die gedenktekens er nog goed onderhouden en zonder graffiti bijstaan.

Wie ernaar kijkt kan niet anders dan zich de gruweldaden van toen voor de geest halen en geloven in het belang van verzet wanneer mensenrechten aan de kant worden geschoven. Onze humanistische en tevens maçonnieke waarden en idealen zijn van onschatbare waarde en we weten maar al te goed wat er gebeurt wanneer ze op de schop gaan.

Deze blijvende herinnering is geen overbodige luxe in een tijd van sterke verrechtsing, de groei van extreemrechts en de opkomst her en der van autocratische leiders, ook binnen de EU. De oorlog zelf ligt wel 80 jaar achter ons, maar het gedachtengoed van toen maakt weer op heel wat plaatsen opgang, weliswaar “aangepast” aan het heden, bijvoorbeeld migranten in de plaats van joden.

Bij ons vind je niet zo veel van dat soort gedenktekens, lijkt mij. Jammer, maar dat betekent dan dat we er goed aan doen op tijd en stond er op een andere manier en luid genoeg  aan te herinneren dat mensenrechten en humanistische, universele waarden  niet, nooit naar de prullenmand mogen worden verwezen.