‘We waarderen de dingen pas als we ze kwijt zijn’. Het lijkt me een uitspraak die wij allen in 2020 wel konden plaatsen.  Het dagelijkse leven van zowat iedereen is veranderd. Gewoonten die we als vanzelfsprekend beschouwden, vielen plotseling weg. Ook in het leven van vrijmetselaars. Niet menselijks is ons immers vreemd. In het voorjaar was het plots gedaan met fysieke zittingen in onze vertrouwde tempels (de plaats waar we samenkomen). Even was er nog een korte heropstart in het najaar, maar de meeste tempels bleven overwegend leeg. Weg de vrijheid, weg de blijheid.

Onze loge Kentering heeft zich evenwel geschikt in het collectieve lot en heeft er het beste van gemaakt. Het was de gelegenheid om de opgelegde beperkingen aan te grijpen, na te denken en te vernieuwen. En dit met maar één doel voor ogen nl. het contact met alle leden te behouden. Vandaar het initiatief om elkaar virtueel te ontmoeten. Een initiatief dat ook door andere loges werd opgepikt. Sommige loges hanteerden daarbij een min of meer geformaliseerd rituaal of ritueel op virtuele leest (een ‘virtuaal’ zeg maar), andere niet. Sommige loges werkten met kortere bouwstukken (lezingen), andere namen de gelegenheid om discussies te voeren en debatten te initiëren.

In onze loge Kentering werd ‘het debat’ alvast gebruikelijk, waardoor we bewust minder aandacht besteedden aan het rituaal en meer aandacht aan de interactie met en tussen onze leden. De virtuele ruimte bleek – met een alsmaar intensere beleving tijdens de tweede coronagolf - zowaar een ideale ontmoetingsplaats om onze leden samen te brengen én (verplicht) naar elkaar te (doen) luisteren. Gesprekken kunnen immers niet worden beperkt tot enkelen. In de virtuele wereld luistert de hele loge mee. Het scherm creëert openheid, het verbindt, en het bevordert de broederlijkheid. We zijn veraf én toch kortbij. Omdat we actief luisteren vergroot ook de actiebereidheid. Hoe kan onze loge het verschil maken? Hoe kan ik daar persoonlijk als vrijmetselaar toe bijdragen? Ideeën werden uitgewisseld, vragen werden gesteld, voornemens en afspraken werden gemaakt. Er werd gekapt en geschaafd. Als resultaat hiervan zullen enkele leden van onze werkplaats het voortouw nemen en een lijst van ‘werven’ opstellen. We stropen de mouwen op. Hierna komt het op ieder van ons aan! Het grootste gevaar is immers dat het ons morgen ontbreekt aan daden, durf en beweging. Dat zal de toekomst uitwijzen…

Naarmate we de digitale samenkomsten de eerstvolgende maanden verderzetten, stelt zich de vraag of we later gewoon terugkeren naar het oude normaal. We zouden de digitale vernieuwing immers ten dele kunnen behouden. Net zoals in het klaslokaal of op de werkvloer kondigt onze toekomst zich misschien wel aan als een ‘blended experience’.  De fysieke en digitale contactvorm kunnen elkaar dan aanvullen en versterken.  Louter fysieke samenkomsten doen immers de actiegerichtheid verminderen terwijl louter digitale samenkomsten de samenhang doen afbrokkelen. Geen betere manier dus dan een persoonlijke ontmoeting om andere vrijmetselaars te leren kennen, ervaringen en wijsheid met hen te delen, zodat uiteindelijk de onderlinge broederlijkheid groeit. Maar moeten we hierna allemaal altijd op dezelfde plaats tijd met elkaar doorbrengen om verder te bouwen aan elk gemeenschappelijk initiatief? Een (bouw)werf kan inderdaad ook gemakkelijk via virtuele weg worden gepland, besproken en opgevolgd. De tempel kan dan weer gebruikt worden om er specifieke werkgroepen samen te brengen of ‘workshops’ te organiseren.

In deze coronacrisis en de bijhorende virtuele veranderingen schuilt dan ook een enorme kans voor onze loge en de voetafdruk die we willen plaatsen. Wij maken daartoe alvast een goed virtueel voornemen. Trouwens, voel je je zelf gemotiveerd om een vrijmetselaar te worden? Klop dan gewoon even aan onze digitale tempelpoort. Of wacht je liever tot je de motivatie hiertoe weer kwijt bent?

# de warmstetempel